Een van de manieren om mijn moeder te blijven herinneren, is het delen van het verhaal dat ik twee jaar na haar overlijden schreef. Ik publiceerde dit verhaal voor het eerst op 25 januari 2014, tien jaar na haar overlijden. In 2019 herschreef ik het verhaal en voegde ik een inleiding toe, waarna ik het als een nieuwe blog plaatste op 24 januari 2019. Sindsdien heb ik het verhaal vaker gedeeld via Facebook.
“Geloven is geen welvaartsevangelie of een garantie op goede gezondheid.”
Nu is het 25 januari 2025. Precies 21 jaar geleden, op 25 januari 2004, overleed mijn moeder, Jannie Koelewijn, aan de gevolgen van kanker. Ze werd op 3 januari 2004 nog vijftig jaar. Nu, op deze bijzondere dag, heb ik geprobeerd om het verhaal nog wat leesbaarder te maken binnen de oorspronkelijke blogpost. Niet om de essentie te veranderen. Het is gebeurd zoals het is gebeurd. Dit verhaal is een eerbetoon aan haar, haar geloof, haar kracht, en alles wat ze voor mij betekend heeft. En niet in de laatste plaats een eerbetoon aan de Heer.
Geloven in God is geen welvaartsevangelie of een garantie op goede gezondheid. Ja, ik vraag dagelijks om Gods bescherming voor mijn gezin en mij en bid vaak het gebed van Jabes. Maar God die je draagt door zo’n periode heen, is zo bijzonder om mee te maken. Bij geloofstwijfel lees ik soms zelf dit In Memoriam terug, om het weer in herinnering te brengen.
“Ze wist dat ze ging sterven en wilde meemaken dat ik het ouderlijk huis verliet.”
Een week voordat ze overleed, ging ik het huis uit. Dat klinkt misschien gek, maar ik was eigenlijk al langer gebleven dan de bedoeling was. Op een zeker moment vroeg m'n moeder me waarom ik eigenlijk niet gewoon in mijn nieuwe huis ging wonen. Ze wist dat ze ging sterven en wilde meemaken dat ik het ouderlijk huis verliet. Het typeerde m'n moeder. M'n huis was een paar kilometer verderop, dus ik was die laatste week eigenlijk niet minder thuis dan anders.
Veel belangrijke levensgebeurtenissen zijn gepasseerd zonder de aanwezigheid van mijn moeder. Ik denk dan vooral aan het krijgen van een relatie met Hannah, onze trouwdag en de geboorte van onze dochter Sarely Jainy. De tweede naam is een afgeleide van Jannie, mijn moeder.
“…bezocht ik een plaatselijke kroeg.”
Toch slijt het. Er zijn dagen, soms weken, dat ik niet aan m'n moeder denk. Gewoon omdat ik bezig ben met de dagelijkse dingen, gezin, werk, hobby, vrienden. Maar ik ken veel mensen die er (ook na ruim 20 jaar) nog elke dag bij stilstaan en denken aan diegene die hun ontviel. Ik begrijp dat wel, maar ik zit nu eenmaal anders in elkaar. Mijn manier van doen doet niets af van de liefde die ik voor mijn moeder voel.
Kort nadat mijn moeder overleden was, bezocht ik een plaatselijke kroeg. Ik weet dat er mensen waren die dat raar vonden, maar toch zei ook iemand tegen me dat het goed van me was dat ik eruit ging. En zo is het. De een wil weken of maanden niet naar een café, de ander wil er juist even uit. Ik wil maar aangeven dat rouwverwerking persoonlijk is. Iedereen gaat er anders mee om.
“Waarom ik niet...”
Het is september 2002. Mijn moeder had de laatste maanden veel pijn. Na enige onderzoeken bleek er sprake te zijn van een cyste. Op zich niets ernstigs volgens de artsen. Maar de pijn bleef. Toen is er voor alle zekerheid een scan gemaakt die uitsluitsel moest geven. Hierop was wel iets te zien wat niet klopte - een zwart plekje - maar nog geen reden tot echte paniek. Er zou een punctie worden genomen. Uiteraard begonnen we ons wel een beetje zorgen te maken, want het zal toch niets ernstigs zijn? Na een aantal weken zou de uitslag komen, maar sneller dan verwacht - in november was het - moest m’n moeder bij de specialist komen die haar had onderzocht. Mijn vader en moeder gingen naar het ziekenhuis, ikzelf was gewoon aan het werk in de fietsenwinkel. Althans, gewoon...
Die dag kwamen pa en ma rond de middag thuis. Heel stil, veel te stil. Mijn zus Petra kwam naar beneden gelopen en ‘voelde’ dezelfde vreselijke stilte. Ma kwam de kamer in en zei: “Mama heeft kanker...” Wat er dan door je heen gaat, is niet te bevatten als je dat niet hebt meegemaakt. Alsof je direct het doodvonnis van je moeder onder ogen krijgt. Maar m’n moeder was degene die eigenlijk meteen zei dat dit niet het einde hoefde te betekenen. Er was behandeling mogelijk, die zou zwaar zijn, maar niet onmogelijk. Vijftig procent kans op overleven. Het kankergezwel, de eierstokken en de baarmoeder zouden operatief verwijderd worden. Vervolgens moest chemotherapie volgen. Haar reactie op alles was heel nuchter: “Waarom ik niet...”, in tegenstelling tot wat je zou verwachten. Ze accepteerde wat haar overkwam. God stond haar bij, ze was sterk in haar geloof.
“Het was een bijzonder geslaagde operatie”
Volgens de arts zou de operatie duidelijkheid geven over de werkelijke ernst van de zaak. In het slechtste geval zou het bij een kijkoperatie blijven en zou er dus niets meer mogelijk zijn. Spannend.
De dag van de operatie was zwaar, die daarvoor ook trouwens, toen we ma achter moesten laten in het ziekenhuis. In de middag kwam het verlossende telefoontje van de behandelend arts. “Het was een bijzonder geslaagde operatie,” zei de beste man. “Ik heb 95% weg kunnen halen, de overige 5% gaan we met chemo opruimen.” God zij dank, er was weer hoop...
Thuisgekomen leek ze goed te herstellen van de operatie. Maar in januari begonnen de chemokuren. Toen begon voor m’n moeder de zwaarste tijd van haar leven en ik kan wel zeggen voor de rest van ons gezin ook. De eerste kuur was nog wel te doen, ondanks de vele bijwerkingen, maar na de tweede kuur begon het echt zwaar te worden. Ze werd kaal, dat accepteerde ze wel. De pijn en de bijwerkingen die de chemo met zich meebrachten waren heel erg zwaar. Om de drie weken zou ze moeten gaan kuren, dat dan zes keer in totaal.
”Alsof een boze macht haar begon te kwellen.”
Na die tweede kuur begon ze mentaal zwak te worden. Door haar lichamelijke aftakeling raakte ze geestelijk ook afgetakeld. Ze leek wel een soort van aanvechtingen uit een geestelijke wereld te krijgen. Alsof een boze macht haar begon te kwellen. Zo kwam het over. Ze werd depressief. Het kwaad zelf leek in eigen persoon z’n pijlen op haar gericht te hebben. Dit was voor ons allen erg moeilijk. Ze werd soms erg opstandig. Het leek wel alsof iemand haar aanklaagde, ze begon te twijfelen of ze wel welkom was bij God als ze zou moeten sterven.
Wat hebben we veel met haar gebeden, en wat heeft God ons hier doorheen geholpen. Zo hebben we dat echt ervaren. Zo is ook de trouwdag van m’n zus Petra en zwager Patriek een geschenk uit de hemel geweest. Wonder boven wonder kon ze 80% van die dag meemaken. Dit was een Godsgeschenk voor ons allemaal.
“Ik vervloek je, ga godverdomme weg...”
Een bijzonder aangrijpend moment zal ik gedeeltelijk beschrijven. Het was op zaterdagochtend - volgens mij in april of mei - dat ik, nadat ik mijn radioprogramma had gepresenteerd op de lokale radio, een soort drang voelde om naar huis te gaan in plaats van naar m’n werk. Ik reed naar huis toe en ma lag daar op bed. Dat klopte niet, want ze was de dagen daarvoor lichamelijk weer wat opgeknapt en zou een kopje koffie gaan drinken bij m’n zus Petra. Ik sprak haar aan en ze reageerde wat vreemd. Ze zou wel in bed blijven liggen, ze was weer erg depressief.
Wat er toen gebeurde, is de meest aangrijpende gebeurtenis uit m’n leven geweest. Ik vroeg haar om samen te bidden. Haar reactie was heftig. ”NEE!“ zei ze, “Niet bidden, ga weg!” Haar stem veranderde op dat moment naar een heel vreemd en eng klinkend accent. Haar ogen werden onbeschrijfelijk fel. Ze sloeg alle boekjes en wat dan ook maar iets met het geloof te maken had van haar nachtkastje af. “Ga weg!” zei ze weer, “Ik vervloek je, ga godverdomme weg...”
Het moment was onbeschrijflijk zwaar. Ik voelde diep verdriet en onmacht. Dit was m’n moeder niet meer... Mijn moeder, mijn lieve gelovige moeder... God, wat is er met haar gebeurd? Ik zal toen iets geroepen hebben richting God, ik weet het niet meer, maar Hij greep wel in. Door mij heen heeft Hij ingegrepen, dat heb ik zo ten diepste ervaren. Voordat ik het goed en wel zelf door had, liep ik naar m’n moeder toe, legde haar m’n handen op en riep: “Satan, in de naam van Jezus Christus beveel ik je mijn moeder te verlaten, ga uit haar vandaan, wegwezen!!!” Hier gebeurde iets waar ik geen grip op had. Mocht ik dit wel zomaar doen? Hoe kwam ik erbij om dit te doen? Ik heb maar één antwoord: God greep in.
“Larry, wil je met me bidden...”
M’n moeder werd weer rustig en na een paar minuten fluisterde ze: “Larry, wil je met me bidden...” Ze vertelde me daarna dat ze zich op een of andere manier “in beslag genomen” voelde. Ze werd overrompeld door een kwade macht. Bizar. Voor mij was dit een kennismaking met de kwade geestelijke wereld. Maar, belangrijker, ook een bijzondere kennismaking met de overwinningskracht van Jezus Christus. Als je hier je vragen en twijfels bij hebt, begrijp ik dat best. Maar ik was daar en heb het meegemaakt. De ervaring was voor mij mede een bewijs voor dat wat ik eigenlijk al geloofde.
De zesde kuur kon mijn moeder niet meer aan. Haar lichaam was uitgeput, de kracht op. Volgens een van de artsen hoefde dit ook niet meer; haar bloedwaarden waren goed genoeg. Na een paar maanden leek er zelfs sprake te zijn van een mogelijke genezing. Ze was bijna kankervrij! Die blijdschap was echter van korte duur. Na drie dagen riep een andere arts dat het helemaal niet weg was. Dit was voor ons een zware beproeving, die ik nog steeds heel lastig vind. Mijn vader belde me op om dit te zeggen. Op de achtergrond hoorde ik m’n moeder huilen. De meest indringende, hartverscheurende huilbui die ik ooit heb gehoord en gevoeld. En dat dan nog wel door de telefoon... Ging mijn moeder dan toch sterven?
“Maar haar geloof werd groter dan de wens om te genezen.”
M’n moeder is na die tijd redelijk stabiel geweest. Ze groeide geestelijk en was overtuigd van de mogelijkheid tot genezing. Als God ingreep, kon het. Maar haar geloof werd groter dan de wens om te genezen.
In november 2003 heeft ze haar getuigenis mogen geven bij Emmy van Twillert in het programma ‘Je raakt er niet los van’ op de lokale radio. Opmerkelijk genoeg was ze die dag zowel lichamelijk als geestelijk erg sterk. Ze kreeg er de kracht voor. Dit is een legendarische uitzending geworden, die ik pas na 14 jaar voor het eerst weer heb teruggeluisterd. Dat was heftig zeg. De stem van je moeder na zo'n lange tijd weer horen...
“En ze wilde wél gefeliciteerd worden!”
Een paar weken na die uitzending werd duidelijk dat ze dit niet ging overleven. Ze takelde verder af, wat een zware tol eiste van ons als familie. We voelden ons machteloos terwijl we zagen hoe ze steeds meer kracht verloor. We probeerden haar zoveel mogelijk te steunen en haar nabij te zijn in deze laatste fase. Toen heb ik het bewijs van Gods kracht gezien. Hoe ze lichamelijk aftakelde en tegelijk geestelijk groeide. Wauw! Hoe ze heeft getuigd van haar geloof in God en Jezus Christus, Zijn Zoon, wonderlijk. Op 3 januari 2004 mocht ze nog de leeftijd van 50 jaar bereiken. En ze wilde wél gefeliciteerd worden!
“Het laatste gesprek.”
Op zondagavond 25 januari 2004 is ze overleden na een coma van één dag. We hebben allemaal een waardig afscheid kunnen nemen. Tot twee dagen voor haar dood was ze volledig bij bewustzijn, ondanks de gigantische hoeveelheid morfine. Volgens de huisarts zou een olifant ervan omvallen. Maar m'n moeder bleef helder van geest. Vrijdagavond de 23e heb ik nog een heel fijn gesprek met haar gehad. Ik moest haar wel beloven Jezus te blijven volgen... Het laatste gesprek. De zaterdagavond daarna zou ik eigenlijk een vrijgezellenavond hebben van een goede vriend. Ik wilde niet gaan, maar m’n moeder vond dat ik wel moest gaan. “Je hebt je afleiding nodig...” Geweldig. Typisch m'n moeder. Ik ben ook gegaan en heb daar nooit spijt van gehad. Heel veel lol gehad zelfs. Dat kon ook, omdat m’n moeder het goed vond. Sterker nog, ze wilde het.
Die zondag is ze gegaan. En belangrijker nog, ze is ingetrokken in het hemelse. De plaats die ooit een zal worden met de aarde en waar het uiteindelijk eeuwig vrede zal zijn. Het is geen utopie. Tijdens mijn moeders lijden en sterven heb ik iets van die hemelse glorie gezien...